Wat zijn termen?
Termen beschrijven waar erfgoed over gaat. Termen zijn bijvoorbeeld onderwerpen, personen of plaatsen. Neem De Nachtwacht: het is een ‘schilderij’, vervaardigd door ‘Rembrandt’ in ‘Amsterdam’.
Toch is een term meer dan een woord. Elke term heeft namelijk een identifier, een zogeheten URI. Een URI is een uniek adres waardoor ondubbelzinnig duidelijk is welke term bedoeld wordt. Bijvoorbeeld de term ‘noodweer’: wordt hier het juridische concept bedoeld of een bepaalde weersgesteldheid? De betekenis wordt duidelijk als je de URI van de term gebruikt, zoals http://www.wikidata.org/entity/Q741507.
Daarnaast kan een term extra informatie bevatten, zoals een definitie of een alternatieve benaming. Bijvoorbeeld de term ‘schilderij’ met de URI http://vocab.getty.edu/aat/300177435. De extra informatie over deze term maakt duidelijk dat het een synoniem heeft, ‘schilderstuk’.
Waarom zijn termen belangrijk?
Termen stellen gebruikers – zoals leerlingen, journalisten of wetenschappers – in staat om erfgoed op het web beter te vinden. Bijvoorbeeld: als een gebruiker enkel zoekt naar het woord ‘schilderij’, vindt hij alleen het erfgoed waarin dit woord voorkomt, niet het erfgoed met het synoniem ‘schilderstuk’. Maar als een gebruiker zoekt naar de term ‘schilderij’, vindt hij ook het erfgoed waarin ‘schilderstuk’ voorkomt. Gebruik van termen zorgt dus voor betere vindbaarheid.
Wat zijn terminologiebronnen?
Termen worden beheerd in terminologiebronnen, zoals thesauri, referentielijsten of classificatiesystemen. Zo zijn er bronnen met informatie over plaatsen, zoals GeoNames, en bronnen met informatie over personen, zoals RKDartists. Ook zijn er algemene bronnen met informatie over allerlei onderwerpen, zoals Wikidata, en specifieke bronnen met informatie over gerichte onderwerpen, zoals de Visuele Thesaurus voor Mode en Kostuums.
Waarom zijn terminologiebronnen belangrijk?
Termen zijn niet zomaar wat begrippen: het zijn officiële aanduidingen. De beheerders van terminologiebronnen staan in voor de kwaliteit ervan. Bijvoorbeeld inhoudelijk: termen moeten accuraat en actueel zijn. Maar ook wat betreft de houdbaarheid: beheerders zorgen ervoor dat hun termen duurzaam beschikbaar zijn en voor lange tijd gebruikt kunnen worden.
Wat is het Termennetwerk?
Het Termennetwerk is een zoekmachine voor termen. Je voert er een zoekvraag in – zoals ‘Rembrandt’ – en het Termennetwerk zoekt vervolgens rechtstreeks, realtime in terminologiebronnen naar overeenkomende termen. Uit de termen die dit oplevert kun je een keuze maken. Bijvoorbeeld ‘Rembrandt’ in RKDartists of ‘Rembrandt Harmensz. van Rijn’ in de Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen.
Waarom is het Termennetwerk belangrijk?
Het Termennetwerk maakt het eenvoudiger om te zoeken in terminologiebronnen. Een collectiebeheerder hoeft enkel het Termennetwerk te raadplegen, niet meer de individuele bronnen. En een ontwikkelaar van erfgoedsoftware hoeft enkel te koppelen met het Termennetwerk, niet meer met de individuele bronnen. Dit scheelt tijd en geld.
Wie maakt en beheert het Termennetwerk?
Het Termennetwerk wordt gemaakt en beheerd door de samenwerkende erfgoedinstellingen in het Netwerk Digitaal Erfgoed. De instellingen staan in voor de werking en beschikbaarheid van het Termennetwerk.
Mijn terminologiebron komt niet voor in het Termennetwerk. Wat betekent het als ik mijn bron toevoeg?
Daarmee geef je aan dat je bron van belang is voor de samenwerkende instellingen in het Netwerk Digitaal Erfgoed. Het stelt collectiebeheerders in staat om de termen in je bron eenvoudiger te vinden en te gebruiken bij het beschrijven van hun collecties. En dat zorgt ervoor dat digitaal erfgoed beter vindbaar wordt voor gebruikers.
Let wel: het toevoegen van je bron aan het Termennetwerk betekent niet dat je bron verplaatst wordt van jouw systeem naar het Termennetwerk. Jij bent en blijft de eigenaar.
Aan welke voorwaarden moet mijn bron voldoen om toegevoegd te kunnen worden aan het Termennetwerk?
We stellen een aantal voorwaarden. Deze voorwaarden gaan bijvoorbeeld over functionaliteit en techniek: je bron moet met bepaalde metadatastandaarden werken, bepaalde zoekmogelijkheden bieden en technologieën als linked data ondersteunen. Maar de voorwaarden gaan ook over je organisatie: je moet ervoor zorgen dat je termen duurzaam beschikbaar zijn en voor lange tijd gebruikt kunnen worden.
Ik heb een vraag, probleem of wens. Met wie kan ik contact opnemen?
Het Termennetwerk wordt beheerd en onderhouden door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Wij zijn bereikbaar via thesauri@cultureelerfgoed.nl.